ΚΑΛΛΙΜΑΧΟΣ - ΕΙΣ ΔΙΑ (αναδημοσίευση απόhttp://homouniversalisgr.blogspot.gr/2014/06/blog-post_541.html?spref=fb)

ΕΙΣ ΔΙΑ

Ζηνὸς ἔοι τί κεν ἄλλο παρὰ σπονδῇσιν ἀείδειν

λώϊον ἢ θεὸν αὐτόν, ἀεὶ μέγαν, αἰὲν ἄνακτα,

Πηλαγόνων ἐλατῆρα, δικασπόλον Οὐρανίδῃσι;

πῶς καί νιν, Δικταῖον ἀείσομεν ἠὲ Λυκαῖον; 5

ἐν δοιῇ μάλα θυμός, ἐπεὶ γένος ἀμφήριστον.

Ζεῦ, σὲ μὲν Ἰδαίοισιν ἐν οὔρεσί φασι γενέσθαι,

Ζεῦ, σὲ δ᾽ ἐν Ἀρκαδίῃ· πότεροι, πάτερ, ἐψεύσαντο;

Κρῆτες ἀεὶ ψεῦσται· καὶ γὰρ τάφον, ὦ ἄνα, σεῖο

Κρῆτες ἐτεκτήναντο· σὺ δ᾽ οὐ θάνες, ἐσσὶ γὰρ αἰεί. 10

ἐν δέ σε Παρρασίῃ Ῥείη τέκεν, ἧχι μάλιστα

ἔσκεν ὄρος θάμνοισι περισκεπές· ἔνθεν ὁ χῶρος

ἱερός, οὐδέ τί μιν κεχρημένον Εἰλειθυίης

ἑρπετὸν οὐδὲ γυνὴ ἐπιμίσγεται, ἀλλά ἑ Ῥείης

ὠγύγιον καλέουσι λεχώϊον Ἀπιδανῆες. 15

ἔνθα σ᾽ ἐπεὶ μήτηρ μεγάλων ἀπεθήκατο κόλπων,

αὐτίκα δίζητο ῥόον ὕδατος, ᾧ κε τόκοιο

λύματα χυτλώσαιτο, τεὸν δ᾽ ἐνὶ χρῶτα λοέσσαι.

Λάδων ἀλλ᾽ οὔπω μέγας ἔρρεεν οὐδ᾽ Ἐρύμανθος,

λευκότατος ποταμῶν, ἔτι δ᾽ ἄβροχος ἦεν ἅπασα 20

Ἀρκαδίη· μέλλεν δὲ μάλ᾽ εὔυδρος καλέεσθαι

αὖτις· ἐπεὶ τημόσδε, Ῥέη ὅτ᾽ ἐλύσατο μίτρην,

ἦ πολλὰς ἐφύπερθε σαρωνίδας ὑγρὸς Ἰάων

ἤειρεν, πολλὰς δὲ Μέλας ὤκχησεν ἁμάξας,

πολλὰ δὲ Καρίωνος ἄνω διεροῦ περ ἐόντος 25

ἰλυοὺς ἐβάλοντο κινώπετα, νίσσετο δ᾽ ἀνήρ

πεζὸς ὑπὲρ Κρᾶθίν τε πολύστιόν τε Μετώπην

διψαλέος· τὸ δὲ πολλὸν ὕδωρ ὑπὸ ποσσὶν ἔκειτο.

καί ῥ᾽ ὑπ᾽ ἀμηχανίης σχομένη φάτο πότνια Ῥείη·

«Γαῖα φίλη, τέκε καὶ σύ· τεαὶ δ᾽ ὠδῖνες ἐλαφραί.» 30

εἶπε καὶ ἀντανύσασα θεὴ μέγαν ὑψόθι πῆχυν

πλῆξεν ὄρος σκήπτρῳ· τὸ δέ οἱ δίχα πουλὺ διέστη,

ἐκ δ᾽ ἔχεεν μέγα χεῦμα· τόθι χρόα φαιδρύνασα,

ὦνα, τεὸν σπείρωσε, Νέδῃ δέ σε δῶκε κομίζειν

κευθμὸν ἔσω Κρηταῖον, ἵνα κρύφα παιδεύοιο, 35

πρεσβυτάτῃ Νυμφέων, αἵ μιν τότε μαιώσαντο,

πρωτίστη γενεὴ μετά γε Στύγα τε Φιλύρην τε.

οὐδ᾽ ἁλίην ἀπέτεισε θεὴ χάριν, ἀλλὰ τὸ χεῦμα

κεῖνο Νέδην ὀνόμηνε· τὸ μέν ποθι πολὺ κατ᾽ αὐτό

Καυκώνων πτολίεθρον, ὃ Λέπρειον πεφάτισται, 40

συμφέρεται Νηρῆι, παλαιότατον δέ μιν ὕδωρ

υἱωνοὶ πίνουσι Λυκαονίης ἄρκτοιο.

εὖτε Θενὰς ἀπέλειπεν ἐπὶ Κνωσοῖο φέρουσα,

Ζεῦ πάτερ, ἡ Νύμφη σε —Θεναὶ δ᾽ ἔσαν ἐγγύθι Κνωσοῦ—

τουτάκι τοι πέσε, δαῖμον, ἄπ᾽ ὀμφαλός· ἔνθεν ἐκεῖνο 45

Ὀμφάλιον μετέπειτα πέδον καλέουσι Κύδωνες.

Ζεῦ, σὲ δὲ Κυρβάντων ἑτάραι προσεπηχύναντο

Δικταῖαι Μελίαι, σὲ δ᾽ ἐκοίμισεν Ἀδρήστεια

λίκνῳ ἐνὶ χρυσέῳ, σὺ δ᾽ ἐθήσαο πίονα μαζόν

αἰγὸς Ἀμαλθείης, ἐπὶ δὲ γλυκὺ κηρίον ἔβρως· 50

γέντο γὰρ ἐξαπιναῖα Πανακρίδος ἔργα μελίσσης

Ἰδαίοις ἐν ὄρεσσι, τά τε κλείουσι Πάνακρα.

οὖλα δὲ Κούρητές σε περὶ πρύλιν ὠρχήσαντο

τεύχεα πεπλήγοντες, ἵνα Κρόνος οὔασιν ἠχήν

ἀσπίδος εἰσαΐοι καὶ μή σεο κουρίζοντος.  55

καλὰ μὲν ἠέξευ, καλὰ δ᾽ ἔτραφες, οὐράνιε Ζεῦ,

ὀξὺ δ᾽ ἀνήβησας, ταχινοὶ δέ τοι ἦλθον ἴουλοι.

ἀλλ᾽ ἔτι παιδνὸς ἐὼν ἐφράσσαο πάντα τέλεια·

τῷ τοι καὶ γνωτοὶ προτερηγενέες περ ἐόντες

Οὐρανὸν οὐκ ἐμέγηραν ἔχειν ἐπιδαίσιον οἶκον. 60 

δηναιοὶ δ᾽ οὐ πάμπαν ἀληθέες ἦσαν ἀοιδοί.

φάντο πάλον Κρονίδῃσι διάτριχα δώματα νεῖμαι·

τίς δέ κ᾽ ἐπ᾽ Οὐλύμπῳ τε καὶ Ἄϊδι κλῆρον ἐρύσσαι,

ὃς μάλα μὴ νενίηλος; ἐπ᾽ ἰσαίῃ γὰρ ἔοικε

πήλασθαι· τὰ δὲ τόσσον ὅσον διὰ πλεῖστον ἔχουσι. 65

ψευδοίμην, ἀίοντος ἅ κεν πεπίθοιεν ἀκουήν.

οὔ σε θεῶν ἐσσῆνα πάλοι θέσαν, ἔργα δὲ χειρῶν,

σή τε βίη τό τε κάρτος, ὃ καὶ πέλας εἵσαο δίφρου.

θήκαο δ᾽ οἰωνῶν μέγ᾽ ὑπείροχον ἀγγελιώτην

σῶν τεράων· ἅ τ᾽ ἐμοῖσι φίλοις ἐνδέξια φαίνοις. 70

εἵλεο δ᾽ αἰζηῶν ὅ τι φέρτατον· οὐ σύ γε νηῶν

ἐμπεράμους, οὐκ ἄνδρα σακέσπαλον, οὐ μὲν ἀοιδόν·

ἀλλὰ τὰ μὲν μακάρεσσιν ὀλίζοσιν αὖθι παρῆκας

ἄλλα μέλειν ἑτέροισι, σὺ δ᾽ ἐξέλεο πτολιάρχους

αὐτούς, ὧν ὑπὸ χεῖρα γεωμόρος, ὧν ἴδρις αἰχμῆς, 75

ὧν ἐρέτης, ὧν πάντα· τί δ᾽ οὐ κρατέοντος ὑπ᾽ ἰσχύν;

αὐτίκα χαλκῆας μὲν ὑδείομεν Ἡφαίστοιο,

τευχηστὰς δ᾽ Ἄρηος, ἐπακτῆρας δὲ Χιτώνης

Ἀρτέμιδος, Φοίβου δὲ λύρης εὖ εἰδότας οἴμους·

ἐκ δὲ Διὸς βασιλῆες, ἐπεὶ Διὸς οὐδὲν ἀνάκτων 80

θειότερον· τῷ καί σφε τεὴν ἐκρίναο λάξιν.

δῶκας δὲ πτολίεθρα φυλασσέμεν, ἵζεο δ᾽ αὐτός

ἄκρῃσ᾽ ἐν πολίεσσιν, ἐπόψιος οἵ τε δίκῃσι

λαὸν ὑπὸ σκολιῇσ᾽ οἵ τ᾽ ἔμπαλιν ἰθύνουσιν·

ἐν δὲ ῥυηφενίην ἔβαλές σφισιν, ἐν δ᾽ ἅλις ὄλβον, 85

πᾶσι μέν, οὐ μάλα δ᾽ ἶσον· ἔοικε δὲ τεκμήρασθαι

ἡμετέρῳ μεδέοντι· περιπρὸ γὰρ εὐρὺ βέβηκεν.

ἑσπέριος κεῖνός γε τελεῖ τά κεν ἦρι νοήσῃ,

ἑσπέριος τὰ μέγιστα, τὰ μείονα δ᾽ εὖτε νοήσῃ·

οἱ δὲ τὰ μὲν πλειῶνι, τὰ δ᾽ οὐχ ἑνί, τῶν δ᾽ ἀπὸ πάμπαν 90

αὐτὸς ἄνην ἐκόλουσας, ἐνέκλασσας δὲ μενοινήν.

χαῖρε μέγα, Κρονίδη πανυπέρτατε, δῶτορ ἐάων,

δῶτορ ἀπημονίης· τεὰ δ᾽ ἔργματα τίς κεν ἀείδοι;

οὐ γένετ᾽, οὐκ ἔσται· τίς κεν Διὸς ἔργματ᾽ ἀείσει;

χαῖρε, πάτερ, χαῖρ᾽ αὖθι· δίδου δ᾽ ἀρετήν τ᾽ ἄφενός τε· 95

οὔτ᾽ ἀρετῆς ἄτερ ὄλβος ἐπίσταται ἄνδρας ἀέξειν,

οὔτ᾽ ἀρετὴ ἀφένοιο· δίδου δ᾽ ἀρετήν τε καὶ ὄλβον.

Ubaldo Gandolfi  - Zeus with Cybele Expelling Chronos

ΣΤΟ ΔΙΑ

Στις σπονδές στο Δία τί θα ᾽τανε καλύτερο κανείς να τραγουδήσει

παρά τον πάντα μέγα αυτό θεό και βασιλιά παντοτινό,

των γιων της Γης το διώχτη και δικαστή των τέκνων τ᾽ Ουρανού;

Και πώς θα τον υμνήσουμε; Δικταίον ή Λυκαίο; 5

Διχάζεται η ψυχή μου που ᾽ναι αμφιλεγόμενα όσα για τη γενιά του διηγούνται.

Δία, στης Ίδης λένε πως γεννήθηκες τα όρη,

κι άλλοι στην Αρκαδία· ψέματα απ᾽ τους δυο ποιοί είπανε, πατέρα;

Οι Κρήτες πάντα ψεύτες. Άνακτα, για σένανε και τάφο

οι Κρήτες εμαστόρεψαν. Μα εσύ όμως δεν πέθανες, αφού για πάντα υπάρχεις. 10

Στην Παρρασία σε γέννησεν η Ρέα, εκεί που ήτανε πολύ

θαμνόσκεπο το όρος. Και γι᾽ αυτό εκεί ο χώρος

είναι ιερός. Κι ούτε κανένα που να έχει την ανάγκη της Ειλείθυιας

ζωντανό, κι ούτε γυναίκα τον σιμώνει, αλλά τόπο λεχωνιάς της Ρέας

από παλιά τον ονομάζουν οι Απιδανήες. 15

Αφού η μητέρα σου σ᾽ απίθωσεν εκεί απ᾽ τον μεγάλο κόλπο της,

αμέσως πάσχισε να βρει τρεχούμενο νερό, της λεχωνιάς

τους ρύπους να ξεπλύνει, και το δέρμα σου μ᾽ αυτό να λούσει.

Μα τότε ο Λάδωνας δεν έτρεχε μεγάλος, ούτε κι ο Ερύμανθος

ο πιο καθάριος απ᾽ τους ποταμούς, κι άβροχη ήταν όλη ακόμα  20

η Αρκαδία που έμελλε να την ειπούν πολύνερη.

Στον τόπο αυτό όταν έλυσε τη ζώνη της η Ρέα

πολλές βαλανιδιές υψώνονταν πάνω από εκεί που κύλαγε ο πολύνερος Ιάων

κι άμαξες αραδίζανε εκεί που τρέχει ο Μέλας

κι είχαν φωλιάσει στου Καρίωνα τις όχθες  25

ζώα πολλά, και διάβαινε κανείς

πεζός, από τον Κράθη πάνω και τον πολυχάλικο Μετώπη,

διψασμένος, ενώ κάτω από τα πόδια του πολύ νερό βρισκόταν.

Και είπε τότε η σεβαστή Ρέα μ᾽ αμηχανία:

«Καλή μου Γη, κι εσύ έχεις γεννήσει, μα οι ωδίνες σου ελαφρές».  30

Είπε, και το μεγάλο χέρι της τεντώνοντας ψηλά η θεά,

το όρος με το σκήπτρο χτύπησε, κι εκείνο τότες άνοιξε πολύ

και μέγα ρεύμα χύθηκε. Κι αφού σου δρόσισε το δέρμα, βασιλιά,

σε φάσκιωσε και σ᾽ έδωσε στη Νέδη να σε πάει

στης Κρήτης τη σπηλιάν, εκεί κρυφά να μεγαλώσεις,  35

κοντά στην πιο σεβάσμια απ᾽ τις νύμφες, που ᾽καναν τότε τη μαμή,

και πρώτη στη γενιά της, ύστερ᾽ απ᾽ τη Στύγα κι από τη Φιλύρα.

Ούτε άφησεν απλήρωτη η θεά τη χάρη εκείνη, και το ρεύμα

εκείνο Νέδη ονόμασε. Και ξέχειλο

στην πόλη των Καυκώνων που ονομάζουν Λέπρεο  40

με το ρεύμα του Νηρέα απαντιέται, κι είναι το παλαιότατο απ᾽ τα νερά

που πίνουν οι απόγονοι της Λυκαόνιας άρκτου.

Σαν βγήκεν από τις Θενές πηγαίνοντάς σε στην Κνωσό,

Δία πατέρα, η Νύμφη (οι Θενές κοντά ᾽ναι στην Κνωσό),

ο αφαλός σου έπεσεν εκεί, Θεέ, και έτσι εκείνο  45

Ομφάλιο πεδίο αργότερα ονόμασαν οι Κύδωνες.

Κι ω Δία, οι συντρόφισσες, σε πήρανε στα χέρια, των Κορύβαντων,

της Δίκτης οι Μελίες και σε κοίμισε η Αδράστεια

σε λίκνο χρυσό και θήλασες τον πολυγάλακτο μαστό

της γίδας της Αμάλθειας κι έφαγες τη γλυκιά κηρήθρα,  50

που η Πανακρίδα μέλισσα γοργά την είχε δέσει

πάνω στη Ίδης τα βουνά που Πάνακρα τα λένε.

Και χόρεψαν τριγύρω σου τον πρύλιν οι Κουρήτες

καθώς βαρούσαν τ᾽ άρματα, ώστε ν᾽ ακούει ο Κρόνος

ήχον ασπίδων μοναχά κι όχι το παιδικό σου κλάμα.  55

Έτσι καλά μεγάλωσες, ουράνιε Δία, κι ετράφης

κι έφηβος ξάφνου γίνηκες και γρήγορα σου βγήκε χνούδι.

Και στην εντέλεια, ας ήσουνα παιδί, όλα τα συλλογιόσουν,

γι᾽ αυτό, κι ας ήταν μεγαλύτερα τ᾽ αδέρφια σου

δεν αρνηθήκαν σπίτι σου να ᾽χεις κι εσύ τον ουρανό, μερίδα σου απ᾽ τη μοίρα.  60

Μα οι Δαναοί τραγουδιστές δε λέγαν πάντα αλήθεια,

πως τάχα τα παιδιά του Κρόνου μοίρασαν την εξουσία στα τρία με λαχνό.

Μα ποιός τον κλήρο ανάμεσα σε Όλυμπο και Άδη θα τραβούσε

και δε θα ᾽ταν ανόητος, αφού στον κλήρο μπαίνουνε ίσοι λαχνοί;

Όμως εδώ, τί διαφορά μεγάλη στους λαχνούς ανάμεσα!…  65

Θα ᾽τανε ψέμα αν έλεγα πως έπειθαν όσους τους άκουγαν.

Μα εσένα δε σε βάλανε των Ουρανίων βασιλιά με κλήρο, έγινες με τα έργα των χεριών σου.

Η Βία και η Δύναμη σου παραστάθηκαν, γι᾽ αυτό τις τίμησες στο θρόνο σου κοντά.

Κι όρισες το πιο ωραίο απ᾽ τα πετούμενα αγγελιοφόρο

των σημαδιών σου, που στους φίλους μου δεξιά να τους τα φέρνεις.   70

Κι απ᾽ τους θνητούς, τους πιο καλούς ξεχώρισες, κι ούτε των πλοίων

πήρες τους έμπειρους, ούτε άντρα πολεμάρχο, κι ούτε τραγουδιστή.

Όλους αυτούς σε πιο μικρούς τους άφησες θεούς

να τους υπηρετούν, ενώ εσύ διάλεξες άρχοντες πόλεων

που ελέγχουν αγροτιά και μαχητές και κουπολάτες κι όλους.   75

Και τί δεν είναι κάτω από τη δύναμη όποιου κυβερνά.

Ανθρώπους του Ηφαίστου λένε τους χαλκιάδες,

τους μαχητές, του Άρη, ενώ τους κυνηγούς πως είναι της Χιτώνης

Αρτέμιδας· του Φοίβου όσοι ξέρουνε καλά να παίζουν με τη λύρα ύμνους.

Όμως από το Δία ορίζονται οι βασιλιάδες και τίποτε γι᾽ αυτούς από το Δία   80

πιο θεϊκό. Για τούτο κι έκρινες στον κλήρο σου να πέσουν,

και πολιτείες τούς έδωσες για να φυλάνε, ενώ εσύ ο ίδιο κάθισες

στις ακροπόλεις εποπτεύοντας ποιοί με το δίκιο

τους λαούς τους κυβερνούν με δυσκολίες, ποιοί με τ᾽ άδικο.

Και πλούτη τούς εχάρισες και τόσην ευτυχία,   85μα όχι κι ίσα σ᾽ όλους τους. 

Και τούτο το αποδείχνει

ο βασιλιάς μας που μπροστά βρίσκεται από τους άλλους.

Κι ό, τι σκεφτεί το χάραμα, το πράττει ώσμε το βράδυ,

κι όσο για τα μικρότερα, μόλις στο νου τού μπούνε.

Άλλοι για τούτα θέλουν ένα έτος, για τ᾽ άλλα περισσότερο.   90

Μα σ᾽ άλλα την εκτέλεση εμποδίζεις, επιθυμίες συντρίβοντας.

Χαίρε μεγάλε, πανυπέρτατο τέκνο του Κρόνου, δοτήρα ευημερίας,

δοτήρα ευδαιμονίας. Ποιός μπορεί τα έργα σου να ψάλει;

Δε γεννήθηκεν αυτός, ούτε υπάρχει. Ποιός μπορεί τα έργα του Διός να ψάλει;

Χαίρε πατέρα και ξανά χαίρε. Αρετή και πλούτο δίνε.  95

Χωρίς την αρετήν ο πλούτος δε θ᾽ ανέβαζε ψηλά τον άντρα,

ούτε κι η αρετή χωρίς τον πλούτο. Δίνε αρετή και πλούτο.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ - ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ  1996 "Καλλιμάχου Υμνοι"

ΠΗΓΗ http://www.greek-language.gr/Resources/ancient_greek/library/

 Annibale Carracci - Zeus and  Hera 

Ο Καλλίμαχος ο Κυρηναίος ήταν αρχαίος ποιητής, επιγραμματοποιός και εκπρόσωπος της Αλεξανδρινής ποίησης, ο οποίος άκμασε την εποχή των Πτολεμαίων Φιλάδελφου και Ευεργέτη. Καταγόταν από μεγάλη οικογένεια της Κυρήνης, η οποία ανήγε την καταγωγή της στον μυθικό οικιστή της πόλης Βάττο. Μεγάλωσε και σπούδασε στην Αθήνα αλλά πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του στην Αλεξάνδρεια εργαζόμενος στην αλεξανδρινή βιβλιοθήκη. Στην Αλεξάνδρεια ίδρυσε γραμματική σχολή με μαθητές του, φημισμένους σοφούς όπως ο Αριστοφάνης ο Βυζάντιος, Απολλώνιος ο Ρόδιος, ο Ερατοσθένης κ.ά. Ο Απολλώνιος ο Ρόδιος, εκτός από μαθητής τους, υπήρξε και ισχυρός αντίζηλος και εχθρός του. Ο Καλλίμαχος θεωρείται ο πρώτος καταλογογράφος στην ιστορία της Βιβλιοθηκονομίας και το πρώτο σύστημα ταξινόμησης ανά κατηγορίες, αποδίδεται στους δικούς του Πίνακες.


Το λεξικό Σούδα ή Σουίδα, το οποίο γράφτηκε το δέκατο αιώνα, αναφέρει πως έγραψε 800 τόμους έργων. Το σπουδαιότερο πεζό του έργο ήταν οι "Πίνακες των εν πάση παιδεία διαλαμψάντων και ών συνέγραψαν", ένας κατάλογος σε 120 βιβλία που περιλάμβανε όλα τα έργα όλων των συγγραφέων, σύμφωνα με το είδος των έργων τους κατά αλφαβητική σειρά. Από το ποιητικό του έργο σώθηκαν έξι Ύμνοι, 64 επιγράμματα στην "Παλατινή Ανθολογία" από τον "Στέφανο" του Μελεάγρου και μερικά αποσπάσματα από άλλα έργα του. Τα σπουδαιότερα από τα έργα του ήταν ένα επύλλιο, η "Εκάλη", τα "Αίτια", που ήταν ποιήματα πάνω σε διάφορα θέματα και κατέληγαν στον περίφημο "Βόστρυχο της Βερενίκης", γνωστό κυρίως από την μετάφραση του Λατίνου ποιητή Κάτουλλου.


Ο Καλλίμαχος υπήρξε από τους αντιπροσωπευτικούς ποιητές της ελληνιστικής εποχής. Δεν ασχολήθηκε με τα μεγάλα θέματα της κλασσικής ποίησης αλλά με την καθημερινότητα και τους λαϊκούς μύθους. Μεγάλη ήταν η επίδρασή του στον ελληνιστικό χώρο καθώς επίσης και στην Ρώμη. Το ιδιότυπο, σύντομο μα περιεκτικό ύφος του το μιμήθηκε ύστερα από αιώνες ένας άλλος Αλεξανδρινός ποιητής, ο Καβάφης.http://el.wikipedia.org/

Jean-Auguste Dominique Ingres - Thetis bonfaller Zeus

Διογένης ο Κυνικός (αναδημοσίευση από http://scholeio.blogspot.gr/2014/03/blog-post_4375.html)

Δε δαγκώνουμε τους εχθρούς αλλά τους φίλους, για να τους διορθώσουμε»

Θεωρείται το αρχέτυπο των Κυνικών, και μάλιστα πολλοί του αποδίδουν την καθιέρωση του Κυνικού τρόπου ζωής, αν και ο ίδιος αναγνωρίζει το χρέος του στον Αντισθένη.

Η κυνική φιλοσοφία λέγεται έτσι γιατί οι κυνικοί είχαν ως έμβλημά τους τον Κύνα (τον σκύλο) και έλεγαν

«εμείς διαφέρουμε από τους άλλους σκύλους διότι εμείς δεν δαγκώνουμε τους εχθρούς αλλά τους φίλους, για να τους διορθώσουμε».

Οι κυνικοί φιλόσοφοι πρέσβευαν την απόλυτη αμφισβήτηση των πάντων, απέρριπταν κάθε εξουσία και ήθελαν την απόλυτη ελευθερία του ανθρώπου.

Ο Διογένης δεν συγκρότησε ένα θεωρητικό σύστημα αξιών, αλλά με τις πράξεις του γελοιοποίησε, εξευτέλισε κυριολεκτικά τις κυρίαρχες κοινωνικές συμβάσεις, σε σημείο που δύσκολα θα έφτανε και ο πιο ριζοσπαστικός αναρχικός της εποχής μας.

Το έδαφος είχε ήδη προλειάνει ο Αντισθένης, ο οποίος κήρυττε δημοσίως ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχει κυβέρνηση, ατομική ιδιοκτησία, επίσημη θρησκεία, γάμος.

Απέρριψε τη φήμη και τις τιμές, αλλά η επίδειξη του ασκητισμού του ήταν τόσο καινούργια για τους Έλληνες ώστε προσέλκυσε μεγάλη προσοχή και πολλοί έφτασαν να τον θεωρούν εξαιρετικά σοφό.  Ο Διογένης έθιξε αποκλειστικά κοινωνικά και ηθικά προβλήματα.

Η διδασκαλία του ήταν ουσιαστικά επαναστατική και ανατρεπτική για την τάξη που επικρατούσε τότε. Προσπάθησε με τα επιχειρήματα του, να αλλάξει την ανθρώπινη κοινωνία που είχε διαφθαρεί. Αυτό κατά την γνώμη του θα γινόταν δυνατό, αν ο άνθρωπος επέστρεφε στην φύση.

Πίστευε δηλαδή πως η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκεται στη φυσική ζωή και πως μόνο με την αυτάρκεια, την λιτότητα, την αυτογνωσία και την άσκηση μπορεί να την εξασφαλίσει. Υπήρξε είρωνας καυστικότατος και ονειδιστής των ανθρώπινων αδυναμιών, προπάντων δε της ματαιοδοξίας και της υπεροψίας.

Τρεφόταν μόνο από προσφορές των θαυμαστών του. Ο Διογένης ο Λαέρτιος παραθέτει μεγάλο κατάλογο από έργα του Διογένη του Κυνός από τα οποία σώζονται αρκετά δυστυχώς όχι στη Ελληνική.

Ο Διογένης πίστευε πως ο άνθρωπος είναι από τη Φύση εφοδιασμένος με όλα όσα χρειάζεται και δεν έχει ανάγκη από περιττά πράγματα. Μόνος του δημιουργεί για τον εαυτό του πλήθος τεχνητές ανάγκες και επιθυμίες, που τελικά τον υποδουλώνουν.

Για τον Διογένη μόνο η ικανοποίηση των φυσικών αναγκών οδηγεί στην ευτυχία και καμία σωματική ανάγκη δεν μπορεί να θεωρηθεί ανήθικη, αφού η φύση τις δημιουργεί όλες. Ωστόσο, οι φυσικές ανάγκες μπορούν να δαμαστούν με την άσκηση, δηλαδή με το να ασκεί κάποιος το σώμα του, ώστε να περιορίζονται οι ανάγκες του στο ελάχιστο δυνατό. Αυτό θα βοηθήσει τον άνθρωπο να αποκτήσει αυτάρκεια: όσο πιο λίγες και απλές είναι οι ανάγκες του, τόσο πιο εύκολα θα μπορεί να τις ικανοποιεί.

Η παράδοση στις σωματικές απολαύσεις συνιστά αδυναμία αλλά και αδικία.  Στον ευτραφή ρήτορα Αναξιμένη έλεγε σαρκαστικά ο Διογένης:   «Αναξιμένη, δώσε λίγη κοιλιά και στους φτωχούς».

Άγαλμα του Διογένη στη Σινώπη (Η Σινώπη ιδρύθηκε το 800 π.Χ. από Ίωνες ναυτικούς)

Ο Διογένης ο «Κυνικός» (ή Κύων), γνωστός κι ως ο Διογένης ο Σινωπεύς, ήταν γιος του Ικεσίου του Σινωπέα.  Ήταν Έλληνας φιλόσοφος, που γεννήθηκε στη Σινώπη του Πόντου περίπου το 412 π.Χ. (σύμφωνα με άλλες πηγές το 399 π.Χ.) και θεωρείται ο κυριότερος εκπρόσωπος της Κυνικής Φιλοσοφίας. Σύμφωνα με έναν θρύλο, γεννήθηκε την ημέρα που πέθανε ο Σωκράτης.   Λέγεται ότι οι Σινωπείς τον εξόρισαν γιατί παραχάραξε το τοπικό νόμισμα.

Άλλοι πάλι υποστηρίζουν ότι ακολούθησε στην εξορία τον πατέρα του Ικεσία, επόπτη του νομισματοκοπείου της Σινώπης, όταν αυτός κατηγορήθηκε σαν παραχαράκτης.

Ο Διογένης λόγω της εξορίας, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα ως πολιτικός εξόριστος το 370 π.Χ.   Συνήθως, τα καλοκαίρια έμενε στην Κόρινθο και τους χειμώνες στην Αθήνα.

Πολύ γρήγορα εντυπωσιάστηκε από τη διδασκαλία του Αντισθένη, ένας από τους πιο διαπρεπείς μαθητές του Σωκράτη και ζήτησε να γίνει μαθητής του.

Λέγεται, ότι εμφανίστηκε μπροστά στον Αντισθένη, σαν τραπεζίτης, παρακαλώντας τον να τον δεχθεί ως μαθητή του. Ο Αντισθένης, φυσικά, αρνήθηκε να διδάξει έναν τραπεζίτη. Ο Διογένης επέμενε για πολύ καιρό. Ο Αντισθένης αποφάσισε να τον δεχθεί μόνο όταν τον είδε να είναι ντυμένος με κουρέλια, να κοιμάται στο χώμα και στις λάσπες, και να περιπλανιέται ζητιανεύοντας μαζί με τους άλλους ζητιάνους.

Σύντομα ο Διογένης ξεπέρασε το δάσκαλό του, όχι μόνο σε φήμη, αλλά και στην αυστηρότητα του τρόπου ζωής.

 Ο Διογένης και οι μεταγενέστεροί του Κυνικοί απορρίπτουν ό,τι σηματοδοτεί τον ανθρώπινο πολιτισμό.

Ο Νόμος δεν έχει καμία απολύτως αξία απέναντι στη φύση, διότι οι νόμοι είναι ανθρώπινα έργα και διαφέρουν από χώρα σε χώρα, επομένως δεν έχουν αντικειμενικό κύρος και είναι ανάξιοι σεβασμού. Για τον λόγο αυτό, ακριβώς, κανένα δικαστήριο δεν είναι αρμόδιο να κρίνει τις πράξεις κάποιου, ούτε και οποιαδήποτε εξουσία έχει το δικαίωμα να καθορίζει τη ζωή των ανθρώπων.

Χρησιμοποιούσε τον αστεϊσμό και το λογοπαίγνιο ως μέσο για τα διδάγματά του. Πίστευε πως η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκεται στη φυσική ζωή και πως μόνο με την αυτάρκεια, την λιτότητα, την αυτογνωσία και την άσκηση μπορεί κανείς να την εξασφαλίσει.

Εφαρμόζοντας στην πράξη τις αρχές του κυκλοφορούσε στην Αθήνα ξυπόλυτος, φορώντας χειμώνα καλοκαίρι το ίδιο ρούχο και μόνο στα μεγάλα κρύα δανειζόταν από κάποιο φίλο του ένα μανδύα και είχε στην πλάτη του ένα σακούλι όπου έβαζε τίποτε τρόφιμα και ένα τάσι για να πίνει νερό.

Κοιμόταν χωρίς να μεταχειρίζεται στρωσίδια μέσα σε ένα… πιθάρι, με φύλακες τα σκυλιά του, που άλλοτε το κυλούσε στη Βασίλειο Στοά κι άλλοτε στο Μητρώο, κάτω από την Ακρόπολη, αποδεικνύοντας, έτσι, πως και το σπίτι ακόμα ήταν κάτι το περιττό.

Απέρριπτε την πολυθεΐα και τις θρησκευτικές λατρείες, ως αυθαίρετους ανθρώπινους θεσμούς.

Περιγελούσε τους ρήτορες που στους λόγους των έκαναν πολύ θόρυβο περί δικαιοσύνης αλλά ουδέποτε την εφάρμοσαν στη ζωή τους. Έλεγε ότι οι άνθρωποι αγωνίζονται να ξεπεράσουν ο ένας τον άλλο σε υλικά αποκτήματα, αλλά κανένας δεν αγωνίζεται να γίνει καλύτερος και αληθινός.

Δε δημιούργησε ποτέ δική του οικογένεια και θεωρούσε τον εαυτό του ως «πολίτη του κόσμου» (κοσμοπολίτης). 

Οι Αθηναίοι αγαπούσαν τον Διογένη, για την ετοιμότητα και την ευφυΐα του, με τις οποίες απαντούσε σε κάθε ερώτηση που του έκαναν, καθώς και για τον αδυσώπητο και τραχύ τρόπο με τον οποίο έσκωπτε τα κακώς έχοντα στην κοινωνία.

Τη σκέψη του την απασχολούσαν αποκλειστικά τα ηθικοκοινωνικά προβλήματα, η δε διδασκαλία του, ουσιαστικά, ήταν επαναστατική και ανατρεπτική της υφισταμένης τάξεως. Γι’ αυτό όταν ένας νεαρός του έσπασε το πιθάρι, μαστίγωσαν τον νεαρό και του έδωσαν άλλο.

Σ’ ένα ταξίδι του στην Αίγινα, ο Διογένης συνελήφθη από πειρατές και στάλθηκε στην Κρήτη όπου και εκτέθηκε για πώληση.  Ο Ξενιάδης, εντυπωσιασμένος από το πνεύμα του Διογένη, τον αγόρασε παίρνοντάς τον μαζί του στην Κόρινθο. Εκεί του εμπιστεύτηκε το νοικοκυριό του και του ανέθεσε την ανατροφή των δύο γιων του.

Ο Διογένης φέρεται να είπε στον Ξενιάδη,  «Πρέπει να με υπακούεις, παρόλο που είμαι σκλάβος· διότι εάν ο γιατρός ή ο καπετάνιος πλοίου βρίσκονταν υπό δουλεία, θα υπακούονταν».

Ο Διογένης εκτελούσε τα καινούργια του καθήκοντα με τέτοια επιτυχία που ο Ξενιάδης συνήθιζε να λέει στους γύρω του, «Ένας έντιμος μεγαλοφυής μπήκε στο σπίτι μου.»

Ο Εύβουλος, στο βιβλίο του με τον τίτλο «Η πώληση του Διογένη», μας περιγράφει πώς ο Κυνικός φιλόσοφος διαπαιδαγωγούσε τους γιους του Ξενιάδη.

Τους μάθαινε ν’ αποστηθίζουν πολλά χωρία από ποιητές, ιστορικούς και από τα κείμενα του ίδιου του Διογένη. Τους ασκούσε με κάθε τρόπο στο ν’ αποκτήσουν καλή μνήμη. Στο σπίτι τους μάθαινε να αυτοεξυπηρετούνται και να είναι ευχαριστημένοι με λιτό φαγητό και νερό. Τους μάθαινε να κόβουν τα μαλλιά τους κοντά και να μην τα στολίζουν, να σκεπάζονται με ελαφρά σκεπάσματα, να περπατούν ξυπόλητοι, σιωπηλοί, χωρίς να κοιτάζουν αδιάκριτα από εδώ κι από εκεί. Τα παιδιά έτρεφαν μεγάλο σεβασμό για το Διογένη και ζητούσαν χάρες από τους γονείς τους γι’ αυτόν. Επιπλέον ο Διογένης τους δίδαξε ιππασία, σκοποβολή, σφαιροβολία, και ακοντισμό. Αργότερα, όταν έφτασαν σε ηλικία για το σχολείο της παλαίστρας, δεν επέτρεπε στο δάσκαλο να τους δώσει πλήρη αθλητική εκπαίδευση, αλλά μόνο τόση ώστε να τους κρατάει σε καλή φυσική κατάσταση.

Στην Κόρινθο ο Διογένης έζησε το υπόλοιπο της ζωής του, την οποία αφιέρωσε αποκλειστικά στο να κηρύττει τα δόγματα της ενάρετης αυτοκυριαρχίας. Στα Ίσθμια (μια από τις τέσσερις μεγάλες πανελλήνιες γιορτές του αρχαίου κόσμου) δίδασκε σε μεγάλα ακροατήρια που στράφηκαν προς αυτόν μετά το θάνατο του Αντισθένη.

Ο Διογένης, είχε παντού εχθρούς ή φίλους που διασκέδαζαν μαζί του, εμπαίζοντάς τον, εξορίστηκε από την πατρίδα του, πουλήθηκε ως δούλος, κέρδισε την ελευθερία του, γνώρισε όλες τις πτυχές της ζωής αφού έγινε απο τραπεζίτης μέχρι ζητιάνος, και από φιλόσοφος μέχρι σκύλος (ζώντας σκυλίσια ζωή), στο τέλος κοιμόταν μέσα σε ένα μεγάλο πιθάρι. Δήλωνε ότι ήταν εναντίον του πολιτισμού, αφού

«Οι άνθρωποι είναι ζώα και τα ζώα δεν έχουν πολιτισμό, έχουν μόνο φυσικές ανάγκες, αλλά ας γίνουν τα ζώα πρώτα άνθρωποι και έπειτα ας κάνουν και πολιτισμό, πράγμα δύσκολο, αφού μέχρι στιγμής δεν υπάρχει πουθενά, εκτός εάν μιλάμε για χρήματα, για πόλεμο και για θεάματα».

Πολλοί γελούσαν μαζί του επειδή κοιμόταν στο πιθάρι του κι εκείνος γελούσε μαζί τους επειδή δεν χωρούσαν στο πιθάρι του, γιατί ήταν χοντροί.

«Η φιλοσοφία δεν έχει σπίτι» έλεγε, «γιατί είναι τόσο μεγάλη που δεν χωράει σε κανένα σπίτι και μπορεί να έχει σαν στέγη της μόνο τον ουρανό».

Έχοντας διαπιστώσει ότι ο άνθρωπος δεν είναι παρά ένα ζώο, ο Διογένης έκανε την ανάγκη του δημοσίως, και έλεγε ότι απολύτως καμία σωματική ανάγκη δεν θα έπρεπε να θεωρείται ανήθικη ή πρόστυχη αφού η φύση την δημιουργεί.  Ο Διογένης, επίσης, αυνανιζόταν δημοσίως, κατά προτίμηση στην αγορά.

Για το θάνατο του Διογένη υπάρχουν διάφορες πληροφορίες. Οι ιστορικοί, όμως, δεν είναι βέβαιοι ούτε για το χρόνο ούτε για τον τρόπο του θανάτου του. Πιστεύεται ότι ο Διογένης πέθανε 323 π.Χ στην Κόρινθο πολύ γέρος και κατά την παράδοση την ίδια μέρα που πέθανε στη Βαβυλώνα ο Αλέξανδρος. Οι Κορίνθιοι του έκαναν μεγαλοπρεπή κηδεία και στον τάφο του έστησαν μαρμάρινο κίονα, πάνω στον οποίο έστεκε καμαρωτός ένας σκύλος από μάρμαρο της Πάρου (κύνα).

Λέγεται ότι είχε προκύψει διαμάχη μεταξύ των μαθητών του για το ποιος θα τον θάψει. Τελικά, με εισήγηση ανδρών επιρροής, θάφτηκε από τους γιους του Ξενιάδη. Στη συνέχεια συμπατριώτες του από τη Σινώπη τον τίμησαν με ορειχάλκινα αγάλματα, κοντά στη γιγαντιαία κολόνα με το σκύλο, πάνω στα οποία χάραξαν την ακόλουθη επιγραφή:

«Ο χρόνος κάνει ακόμη και το χαλκό να παλιώνει· αλλά τη δόξα σου, ω Διογένη, η αιωνιότητα ποτέ δεν θα καταστρέψει. Διότι εσύ μόνος δίδαξες στους θνητούς το μάθημα της αυτάρκειας και το πιο ενάρετο μονοπάτι της ζωής».

Ο Διογένης άφησε πίσω του μαθητές που ακολούθησαν τον ίδιο τρόπο ζωής και καυτηρίασαν έμπρακτα την αφύσικη και τεχνητή ζωή του πολιτισμού. Από τους πιο γνωστούς συνεχιστές του είναι ο Κράτης o Θηβαίος, που έζησε ως επαίτης, έχοντας μάλιστα στο πλευρό του την Ιππαρχία, κοπέλα από αρχοντική οικογένεια και αδελφή του επίσης Κυνικού Μητροκλή.

Ο Διογένης ο Λαέρτιος παραθέτει μακρότατο κατάλογο των έργων του φιλοσόφου, από τα οποία όμως τίποτα δεν διασώθηκε. Ο ίδιος συνέλεξε αποφθέγματα, ανέκδοτα και λεπτομέρειες από το βίο του μεγάλου κυνικού. Πολλά όμως απ’ αυτά όμως, ίσως και να είναι επινοήματα των μεταγενεστέρων θαυμαστών του. Ενδεικτικά αναφέρονται τα ακόλουθα:

Ο Διογένης είχε συλληφθεί αιχμάλωτος και κατάληξε στα δουλοπάζαρα.  Ο δουλέμπορος δεν τον άφηνε να καθίσει,

γιατί ήθελε να βλέπει ο κόσμος την πραμάτεια του.

Ο Διογένης τότε του είπε, "Δεν έχει σημασία γιατί και τα

ψάρια όπως και να στέκονται το ίδιο πωλούνται".

Ο Ξενιάδης, πλούσιος, αριστοκράτης της εποχής είδε τον διογένη και θέλησε να τον αγοράσει.

Συζήτησε με τον δουλέμπορο και ο δουλέμπορος πλησίασε

τον Διογένη και του λέει:

"αυτός ενδιαφέρεται να σε αγοράσει, τι δουλειά ξέρεις να κάνεις να του πω;"

Ο Διογένης με λογοπαίγνιο απαντά "ανθρώπων άρχειν"

και συμπλήρωσε "φώναξε μήπως κάποιος θέλει δεσπότη".

 Το λογοπαίγνιο αυτό, ενός δούλου που δήλωσε "άρχειν ανθρώπων" άρεσε στον Ξενιάδη που χαμογέλασε και τον αγόρασε, αφού αντιλήφθηκε τις δύο έννοιες που με οξυδέρκεια έθεσε ο Διογένης. "Διοικώ τους ανθρώπους και διδάσκω στους ανθρώπους αρχές".    Ο Ξενιάδης ανάθεσε στον διογένη την διδασκαλία των παιδιών του, και έτσι ο Διογένης έμεινε στο Κράθειον, ένα προάστειο της Κορίνθου.

Οι φίλοι του Διογένη θέλησαν να τον ελευθερώσουν (από δούλο του Ξενιάδη) και εκείνος τους απεκάλεσε ανόητους γιατί, όπως είπε, "τα λιοντάρια δεν είναι δούλοι αυτών που τα τρέφουν, αλλά αυτοί που τρέφουν τα λιοντάρια είναι δούλοι των λιονταριών, αφού ο φόβος χαρακτηρίζει τους δούλους, ενώ τα θηρία προκαλούν φόβο στους ανθρώπους".

Όταν ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν στην Κόρινθο, ήθελε να γνωρίσει τον Διογένη και έστειλε ένα υπασπιστή του να βρει τον Διογένη που ήταν στο Κράθειο και να του τον παρουσιάσει. Αφού ο υπασπιστής τον εντόπισε, του είπε:

"Σε ζητεί ο Βασιλεύς Αλέξανδρος να σε δει".

Ο Διογένης απάντησε "Εγώ δεν θέλω να τον δω. Εάν θέλει αυτός ας έρθει να με δει¨.

Και πράγματι ο βασιλεύς Αλέξανδρος πήγε να δει τον Διογένη. Τον πλησιάζει ο Αλέξανδρος και του λέει "Είμαι ο Βασιλεύς Αλέξανδρος".  Ο Διογένης ατάραχος απαντά "Και γω είμαι ο Διογένης Ο Κύων".

Ο Μέγας Αλέξανδρος απορεί και του λέγει «Δεν με φοβάσαι;». Ο Διογένης απαντάει

«Και τί είσαι; Καλό ή κακό;».

Ο Αλέξανδρος μένει σκεπτικός,  δεν μπορεί ένας βασιλεύς να πει ότι είναι κακό, και άμα είναι καλό, γιατί κάποιος να φοβάται το καλό;  Αντί να απαντήσει ο Αλέξανδρος τον ερωτά εκ νέου

«Τί χάρη θές να σου κάνω;»

 Και ο Διογένης ξανά με λογοπαίγνιο απαντά «Αποσκότησων με».  Βγάλε με δηλαδή από το σκότος, την λήθη, και δείξε μου την αλήθεια.

Με το έξυπνο λογοπαίγνιο του Διογένη, η απάντηση του μπορεί και να εννοηθεί και ως «Σταμάτα να μου κρύβεις τον ήλιο», καθώς οι κυνικοί πίστευαν πώς η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκετε στη λιτότητα, στη ζεστασιά του ήλιου και δεν ζητεί τίποτα από τα υλικά πλούτη.

Μόλις το άκουσε αυτό ο Αλέξανδρος είπε το περίφημο: «Εάν δεν ήμουν Αλέξανδρος, θα ήθελα να ήμουν Διογένης».

Ο Πλάτων τιμούσε τον Διογένη, που τον ονόμαζε «Σωκράτη μαινόμενο», εκείνος όμως δεν είχε σε μεγάλη υπόληψη τον ιδρυτή της Ακαδημίας και δεν άφηνε ευκαιρία να τον ειρωνεύεται. Όταν ο Πλάτων διατύπωσε τον γνωστό ορισμό για τον άνθρωπο: «Ζώον δίπουν άπτερον» (ζώο με δύο πόδια και χωρίς φτερά) ο Διογένης μάδησε ένα πετεινό και τον παρουσίασε στην αγορά λέγοντας «Ιδού ο άνθρωπος του Πλάτωνος» κι αυτός τότε συμπλήρωσε τον ορισμό με το «και πλατώνυχον».

Μια μέρα μπήκε στο πλουσιόσπιτο του Πλάτωνα και με τα ξυπόλυτα (και βρώμικα) πόδια του πατούσε στα χαλιά λέγοντας  «πατώ τον του Πλάτωνος τύφον (ματαιοδοξία)».

Όταν ο Πλάτων τον είδε μια μέρα να γευματίζει μονάχα με ψωμί κι ελιές, δεν κρατήθηκε και τον πείραξε λέγοντας:

«Αν είχες πάει στο Διονύσιο, δε θα ‘τρωγες τώρα ελιές».

Ο Διογένης όμως δεν του τη χάρισε:

«Αν έτρωγες ελιές δε θα χρειαζόταν να πάς στον Διονύσιο»  (Σημείωση: Ο Διονύσιος ήταν τύραννος των Συρακουσών ο δε Πλάτων πήγε κοντά του προσπαθώντας να εφαρμόσει στην πράξη τις ιδέες που είχε διατυπώσει στην «Πολιτεία» του).

Ο Διδύμων, οφθαλμίατρος της εποχής εξετάζει το μάτι μιάς κοπέλας. Ο Διογένης τον βλέπει. Ξέρει ο Διογένης ότι ο Διδύμων είναι τύπος ερωτίλος, κοινώς γυναικάς. Και του λέει «Πρόσεξε Διδύμωνα, μήπως εξετάζοντας τον οφθαλμό, πειράξεις την κόρην».

Είναι ο Διογένης καλεσμένος σε ένα γεύμα και πηγαίνει στο λουτρό για να πλυθεί  πριν  φάει.  Αλλά το λουτρό είναι πολύ βρώμικο.  Δεν παραπονιέται, δεν λέει «είναι βρώμικο το λουτρό», και δεν προσβάλει τον οικοδεσπότη αλλά με αστεϊσμό ερωτά

«Οι εδώ λουόμενοι, που πλένονται κατόπιν;».

Όταν ο Διογένης ρωτήθηκε που είδε ενάρετους (σύμφωνα με τις αρχές του) άντρες, αποκρίθηκε, «Άντρες πουθενά, στην Σπάρτη όμως, είδα παιδιά».

Ο Διογένης καυτηρίαζε τον πόλεμο, με τον δικό του, ιδιότυπο τρόπο: Οι Κορίνθιοι προετοιμάζονταν πυρετωδώς για να πολεμήσουν τον Φίλιππο της Μακεδονίας και για να μη φανεί ότι ο Διογένης μένει άπρακτος, πήρε κι αυτός το πιθάρι του και άρχισε να το τσουλάει πάνω κάτω!

Θέλησε κάποτε να πειράξει ένα ευνούχο μοχθηρό τύπο αφού έβλεπε τις πράξεις του και είχε ακούσει γι’ αυτόν. Οι αρχαίοι Έλληνες συνήθιζαν να βάζουν πάνω από την θύρα της οικίας τους ένα θυραίο. Αυτό ήταν ένα σύμβολο ή σήμα ή ρητό που διάλεγαν για την οικία τους.

Ο μοχθηρός αυτός άνδρας είχε βάλει άνωθεν της οικίας του το εξής ρητό. «Μηδέν εισίτω κακόν» (Να μην μπει κανένα κακό). Και ο Διογένης κτύπησε την πόρτα και ρώτησε:

«Ο οικοδεσπότης από πού μπαίνει;».

Όταν ρωτήθηκε ποιανού ζώου το δάγκωμα είναι το χειρότερο, λέγεται πως απάντησε: «Ανάμεσα στα άγρια, του συκοφάντη, και ανάμεσα στα ήμερα του κόλακα».

Μια μέρα, ενώ συζητούσε επί σοβαρού θέματος κι ελάχιστοι τον άκουγαν, άρχισε να σφυρίζει· τότε, καθώς πλήθος μαζεύτηκε αμέσως γύρω του, τους επέπληξε λέγοντας, «Εσείς σπεύδετε με όλη σας τη σοβαρότητα για ν’ ακούσετε ανοησίες, αλλά είστε πολύ αργοί και περιφρονητικοί όταν το θέμα είναι σοβαρό».

Όταν κάποιος του είπε, «οι περισσότεροι άνθρωποι γελούν μαζί σου», η απάντησή του ήταν, «πολύ πιθανόν οι γάιδαροι να γελούν μ’ αυτούς· αλλά όπως δεν τους νοιάζει για τα γαϊδούρια, ούτε και μένα με νοιάζει γι’ αυτούς».

Ο Μέγας Αλέξανδρος κάποτε θέλησε να πειράξει τον Διογένη και αφού έλεγε ότι ήταν Κύων, του έστειλε ένα πιάτο κόκκαλα. Μετά όταν τον συνάντησε τον Διογένη τον ρώτησε: «Σου άρεσε Κύων το δώρο μου;».

Και ο Διογένης του απάντησε 

«Το έδεσμα ήταν άξιο για κύων, αλλά το δώρο δεν ήταν καθόλου άξιο για βασιλέα».

Όταν από τα βάθη της Ασίας ο Αλέξανδρος έστειλε στον τοποτηρητή του Αντίπατρο μήνυμα με κάποιον αγγελιοφόρο, που λεγόταν Αθλίας, ο Διογένης σχολίασε:

«Αθλίας παρ΄αθλίου δι΄αθλίου προς άθλιον» (Ο άθλιος στέλνει άθλια επιστολή με τον Άθλιο προς ένα άθλιο).

Τον ρώτησε κάποιος τύραννος ποιος είναι ο καλύτερος χαλκός για να χυτευθεί ένα άγαλμά του και ο Διογένης του είπε «ο δι΄ου Αρμόδιος και Αριστογείτων εχυτεύθησαν» (δηλαδή ο χαλκός από τον οποίο γίνανε τα αγάλματα του Αρμόδιου και του Αριστογείτονα – των τυραννοκτόνων).

Μια μέρα, παρατήρησε μια τοιχογραφία που εικόνιζε δύο κενταύρους, πανάθλια ζωγραφισμένος και ρώτησε : «Πότερος τούτων Χείρων εστί;», λογοπαικτώντας με το επίθετο χείρων (= χειρότερος) και το όνομα του γνωστού κενταύρου Χείρωνα.

Όταν κάποιος είπε στον Διογένη, «Γέρασες, κοίτα να ξεκουραστείς», αυτός απάντησε

«Αν έπαιρνα μέρος σε αγώνα δρόμου, στο τέλος, θα έπρεπε να χαλαρώσω αντί να επιταχύνω;».

Μια μέρα παρακολουθούσε μουσική παράσταση κιθάρας. Ο κιθαρωδός ήταν κάποιος ηρακλείων διαστάσεων και πολύ αγριωπός, το δε παίξιμό του είχε τα μαύρα του τα χάλια. Όλοι οι ακροατές αποδοκίμαζαν τον «καλλιτέχνη» και μονάχα ο Διογένης τον χειροκροτούσε. Όταν οι άλλοι τον ρώτησαν απορημένοι «γιατί;», εκείνος απάντησε: «Διότι τηλικούτος ών κιθαρωδεί και ου ληστεύει!»  (Επειδή, παρά το μέγεθος του, παίζει κιθάρα και δεν ληστεύει).

Όταν είδε ένα μουσικό να χορδίζει την άρπα, του είπε, «Δεν ντρέπεσαι να δίνεις στο ξύλο εναρμονισμένους ήχους, τη στιγμή που απέτυχες να εναρμονίσεις την ψυχή με τη ζωή σου;».

Στην αγορά της Αθήνας τον έβρισε ένας φαλακρός. Ο Διογένης απάντησε: «Εγώ ου λοιδωρώ αλλά τας τρίχας επαινώ, ότι κρανίου κακού απηλλάγησαν»,  δηλαδή «Δεν θα σε βρίσω, αλλά θα παινέψω τις τρίχες που εγκατέλειψαν ένα τέτοιο κρανίο».

Τον καιρό που ο Διογένης ζούσε στην Κόρινθο, μεσουρανούσε εκεί η περίφημη εταίρα Λαΐς η Κορινθία. Ήταν τόσο όμορφη που κατά τον Προπέρτιο «όλη η Ελλάδα έλιωνε από πόθο μπροστά στην πόρτα της» ενώ ο Αρισταίνετος γράφει πως «τα στήθια της ήταν σαν κυδώνια» και κατά τον Αθήναιο πολλοί ζωγράφοι την είχαν ως πρότυπο.

Δεν ήταν όμως μόνο πανέμορφη. Ήταν πολύ μορφωμένη, καλλιεργημένη, και πάμπλουτη. Φυσικά είχε σχέσεις με τους επιφανέστερους και πλουσιώτερους Έλληνες, που συνέρρεαν στην Κόρινθο για να τη γνωρίσουν (με τη βιβλική σημασία του ρήματος).

Ανάμεσα στους «πελάτες» της ήταν και ο μαθητής του Σωκράτη Αρίστιππος, ιδρυτής της ηδονιστικής σχολής. Ο Αρίστιππος ήταν άνθρωπος ρεαλιστής και όταν κάποιοι του είπαν πως η Λαϊς δεν τον αγαπάει, αυτός απάντησε «Και τα ψάρια και το κρασί δε μ΄αγαπάνε αλλά εγώ τα απολαμβάνω».

Ο Διογένης στην αρχή δεν έδινε καμιά σημασία στη Λαϊδα και όταν κάποιος φίλος του τον ρώτησε γιατί δεν την επισκέπτεται, αυτός απάντησε «ουκ ωνέομαι εγώ δεκακισχιλίων μίαν μεταμέλειαν», δηλαδή δεν αγοράζω με δέκα χιλιάδες δραχμές κάτι για το οποίο θα μετανοιώσω.

Η Λαΐς, μαθαίνοντας το περιστατικό, πειράχτηκε και αποφάσισε να τιμωρήσει τον φιλόσοφο που καταφρονούσε τη γοητεία της. Κατάφερε να τον πλησιάσει και του υποσχέθηκε μιαν ερωτική νύχτα μαζί της, δωρεάν. Ο Διογένης, τι είχε να χάσει, συμφώνησε. Η Λαΐς όμως τον υποδέχτηκε σε ένα σκοτεινό δωμάτιο και στη θέση της βρισκόταν μια κακάσχημη υπηρέτριά της, από την οποία τελικά ο φιλόσοφος δέχτηκε τις θωπείες που του υποσχέθηκε η Λαΐς.

Το άλλο πρωί διαπίστωσε το πάθημά του, το οποίο η εταίρα φρόντισε να το μάθει όλη η Κόρινθος. Ο Διογένης όμως απτόητος της ανταπέδωσε τα ίσα, λέγοντας «Λυχνίας σβεσθείσης πάσα γυνή Λαΐς» (δηλαδή, στο σκοτάδι όλες οι γυναίκες είναι ίδιες).

Μια φορά ο Διογένης ο Κυνικός βρέθηκε σε μια συντροφιά όπου όλοι έπλητταν θανάσιμα από απαγγελία ενός ποιητή. Βλέποντας να προβάλλει το λευκό στο τέλος του ειληταρίου που κρατούσε ο ποιητής, ο Διογένης είπε «Κουράγιο φίλοι, βλέπω στεριά».

Όταν ο κυνικός φιλόσοφος Διογένης είδε μια γυναίκα κρεμασμένη σε μια ελιά αναφώνησε: «Μακάρι να είχαν όλα τα δέντρα τέτοιους καρπούς!».

Κάποιος καλοτύχιζε τον Καλλισθένη γιατί ζούσε ωραία κοντά στον Μέγα Αλέξανδρο.

Ο Διογένης τότε του απαντά: «Κακότυχος είναι όποιος προγευματίζει και δειπνεί όποτε αρέσει στον Αλέξανδρο».

Μια φορά άναψε, μέρα μεσημέρι, έναν λύχνο και κρατώντας τον, γύριζε στης αγοράς τους δρόμους. Όταν δε, ρωτήθηκε γιατί το κάνει αυτό, έδωσε τη γνωστή περίφημη απάντησή του: «Άνθρωπον ζητώ».

Μια μέρα ο Διογένης πήγε στο θέατρο, όταν η παράσταση είχε τελειώσει και ο κόσμος έβγαινε έξω. Αντίθετα στο πλήθος, που έβγαινε έξω, αυτός προσπαθούσε ν’ ανοίξει δρόμο και να μπει μέσα, και σαν τον ρώτησαν, γιατί πάει αντίθετα, απάντησε: «Σε όλη μου τη ζωή αυτό εξασκούμαι να κάνω».

Όταν είδε μια μέρα ένα παιδί να πίνει νερό με τη χούφτα του χεριού του, έβγαλε, καθώς λένε, το κύπελλο, με το οποίο έπινε νερό και το πέταξε αναφωνόντας «παιδίον μὲ νενίκηκεν εὐτελεία!» (ένα παιδί με ξεπέρασε στην απλότητα).

Ο Διογένης, κάποτε, στέκονταν εμπρός από ένα άγαλμα ζητώντας… ελεημοσύνη. Όταν τον ρώτησαν γιατί το κάνει αυτό, εκείνος απάντησε: «μελετῶ ἀποτυγχάνειν» (μελετώ την αποτυχία).

Έλεγε ο Διογένης, πως, όταν πεθάνει, θέλει να τον θάψουν μπρούμυτα  Τον ρώτησαν γιατί, κι εκείνος απάντησε: «γιατί σε λίγο θα’ ρθουν τα πάνω-κάτω». Σε κάποιον που του υπενθύμισε χλευαστικά μια παλαιότερη παρανομία του (παραχάραξη νομίσματος, για την οποία οι συμπολίτες του τον εκδίωξαν από την Σινώπη), ο κυνικός φιλόσοφος δήλωσε «κάποτε ήμουν τέτοιος που εσύ είσαι τώρα, τέτοιος όμως που είμαι εγώ, εσύ δεν θα γίνεις ποτέ».

Όταν οι Αθηναίοι τον κορόιδευαν για τον ίδιο λόγο, λέγοντας πώς οι Συνωπείς τον είχανε εξορίσει αυτός με αστεϊσμό απαντούσε «κι εγώ τους καταδίκασα να μείνουν εκεί».

Ο Διογένης βγήκε μια μέρα στην αγορά και άρχισε να φωνάζει:  «Ε, άνθρωποι που είστε;».  Σαν μαζεύτηκαν κάμποσοι, τότε άρχισε να τους κυνηγά και να τους χτυπά με το ραβδί του, λέγοντάς τους: «Ανθρώπους κάλεσα, όχι παλιάνθρωπους».

Όταν ο Διογένης ρωτήθηκε «Αν πεθάνεις, ποιος θα φροντίσει την κηδεία σου;», είπε «Αυτός που θα θέλει το σπίτι μου».

Βλέποντας κάποτε ο Διογένης μια θρησκόληπτη γυναίκα να σκύβει βαθιά στα αγάλματα των θεών, της είπε «Δε φοβάσαι καλή μου γυναίκα, μήπως κανένας θεός από πίσω σου σε δει σε άσεμνη στάση;».

Όταν ο Διογένης αιχμαλωτίστηκε στη μάχη τις Χαιρώνειας και οδηγήθηκε μπροστά στον Φίλιππο, ρωτήθηκε ποιος είναι, και απάντησε, «κατάσκοπος τις απληστίας σου».

Όταν ο Διογένης ρωτήθηκε πότε πρέπει να παντρεύεται κάποιος, είπε, «Τους μεν νέους μηδέπω (όχι ακόμα), τους δε πρεσβυτέρους μηδέπωποτε (ποτέ)».

Σε κάποιο δείπνο κάποιοι του έριχναν (του Διογένη) κόκαλα σαν σε σκύλο, τότε εκείνος σηκώθηκε και τους κατούρησε σαν σκύλος. Όταν ο Διογένης ρωτήθηκε γιατί οι άνθρωποι ελεούν τους ζητιάνους αλλά όχι τους φιλοσόφους, είπε, «γιατί κουτσοί και τυφλοί υπάρχει περίπτωση να γίνουν, φιλόσοφοι όμως αποκλείεται».

Ο Διογένης παρουσιάστηκε σε μια ομιλία του ρήτορα Αναξιμένη κρατώντας ένα παστό ψάρι και απέσπασε την προσοχή των ακροατών, ο ρήτορας αγανάκτησε και ο Διογένης είπε, «Ένα τιποτένιο ψάρι διέλυσε την ομιλία του Αναξιμένη». Όταν κατηγόρησαν τον Διογένη ότι τα πίνει στο καπηλειό, απάντησε «και στο κουρείο, κουρεύομαι».

Ο Διογένης όταν είδε θηλυπρεπή νέο, του είπε

«δεν ντρέπεσαι, να έχεις για τον εαυτό σου χειρότερη γνώμη απ’ αυτή που έχει η φύση; Αυτή σε έκανε άντρα κι εσύ αναγκάζεις τον εαυτό σου να γίνει γυναίκα».

Κάποτε όταν τον ειρωνεύτηκαν πως μπαίνει σε ακάθαρτους χώρους, ο Διογένης, σε απάντηση, τους είπε: «Αλλά και ήλιος και ου μιαίνεται», δηλαδή: «Κι ο ήλιος μπαίνει σε ακάθαρτους τόπους, αλλά δεν μολύνεται από αυτούς».

Ο Διογένης συχνά αυνανιζόταν δημοσίως μπροστά στο πλήθος που μαζευόταν γύρω από το πιθάρι του. Όταν κάποτε ένας παριστάμενος τον ερώτησε εάν δεν ντρέπεται, αυτός του απάντησε «Είθε και την κοιλίαν ην παρατρίψαντα και μη πεινήν» (μακάρι να μπορούσα να ανακουφίσω και την πείνα μου, τρίβοντας την κοιλιά μου).

Βλέποντας ο Διογένης, Μεγαρίτες να χτίζουν μεγάλα τείχη, τους είπε

«Μην έχετε έγνοια πόσο μεγάλα θα είναι τα τείχη αλλά πόσο μεγάλοι θα είναι εκείνοι που θα σταθούν επάνω σε αυτά».

Ρώτησαν κάποτε τον Διογένη, πια στάση πρέπει να κρατά κάποιος απέναντι στην εξουσία απάντησε:

«Όποια και απέναντι στην φωτιά: να μην στέκεται ούτε πολύ κοντά, για να μην καεί, ούτε πολύ μακριά για να μην ξεπαγιάσει».

Ο Διογένης, κουβαλούσε μαζί του ό,τι είχε. Σ’ ένα σακούλι είχε συνήθως ψωμί και ελιές. Μια μέρα λοιπόν κάθεται στο μέσο της Αγοράς, ανοίγει το σακούλι του και αρχίζει να τρώει. «Καλά, τι ώρα είναι αυτή που τρως;» τον ρωτάει κάποιος. Κι ο Διογένης ετοιμόλογος του απάντησε: «Οι πλούσιοι τρώνε όταν θέλουνε, εγώ ο φτωχός, όταν πεινώ!».

Βλέποντας μιά ημέρα τους αξιωματούχους να οδηγούν στη φυλακή κάποιο ταμία, που είχε κλέψει ένα κύπελο είπε:

«Οι μεγάλοι κλέπται τον μικρόν άγουσι».

Για τις αναθηματικές επιγραφές πιστών που σώθηκαν χάρη σε μια θεότητα, έλεγε

«Θα ήταν πολύ περισσότερες, αν και εκείνοι που δεν είχαν σωθεί, είχαν κάνει αφιερώσεις».

Βλέποντας κάποτε έναν ολυμπιονίκη να νέμει τα πρόβατά του, στάθηκε και του είπε:

«Ω, βέλτιστε, ταχέως μετέβης από των Ολυμπίων επί τα Νέμεα».

Τους δραματικούς αγώνες που τελούνταν κατά τη διάρκεια των μεγάλων Διονυσίων, τους αποκαλούσε «μεγάλα πανηγύρια για ανόητους» και τους δημαγωγούς «υπηρέτες του όχλου», ενώ οι θυσίες στους θεούς «για υγεία» προκαλούσαν τον σαρκασμό του, γιατί κατά τη διάρκεια αυτών των θυσιών καταναλωνόταν ό,τι πιο βλαβερό.

Κάποιοι άλλοι θυσίαζαν στους θεούς για να είναι αγόρια τα παιδιά που θα αποκτήσουν στο μέλλον κι ο Διογένης τους ρώτησε: «Καλά, γιατί δεν προσεύχεστε να γίνουν καλοί άνθρωποι;».

Όταν έβλεπε άξιους πολιτικούς ηγέτες, γιατρούς και φιλοσόφους, έλεγε ότι θεωρούσε τον άνθρωπο το πιο ευφυές πλάσμα, κι όταν πάλι έβλεπε ερμηνευτές των ονείρων, μάντεις και αυτούς που έδιναν βάση στα λόγια τους ή αυτούς που κόμπαζαν για τη φήμη και την περιουσία τους, πίστευε πως δεν υπάρχει πιο ματαιόδοξο πλάσμα από τον άνθρωπο.

Εκπλησσόταν με τους δούλους που ενώ έβλεπαν τους κυρίους τους να τρώνε λαίμαργα, οι ίδιοι δεν μπορούσαν να πάρουν τίποτα από τα φαγητά. Απορούσε, επίσης, με τους ρήτορες που είχαν σπουδάσει να υπερασπίζονται το δίκαιο, αλλά όχι και να το πράττουν.

Όταν βρέθηκε σε ανάγκη, ζήτησε βοήθεια από έναν φιλάργυρο κι επειδή εκείνος καθυστερούσε, του είπε: «Άνθρωπέ μου, σου ζητάω χρήματα για την τροφή μου, όχι για την ταφή μου».

Διέκρινε δύο είδη ασκήσεων: Τη ψυχική και την σωματική.

Με τη συνεχή σωματική άσκηση είναι ευκολότερο να επιτελεσθούν τα έργα της αρετής. Πίστευε ότι η μία χωρίς την άλλη είναι ατελής, γιατί η ευδιαθεσία και η ρώμη είναι πράγματα απαραίτητα τόσο στο σώμα όσο και στην ψυχή.

 Υποστήριζε ότι τίποτε το ανώτερο δεν μπορεί να επιτευχθεί στη ζωή χωρίς την άσκηση κι ότι αυτή μπορεί να υπερνικήσει κάθε εμπόδιο.

Σχετικά με τον νόμο, υποστήριζε ότι χωρίς αυτόν δεν υφίσταται πολιτεία. Χωρίς πολιτεία, δεν απορρέει κάποιο όφελος για τον πολιτισμό, ότι η πόλη είναι πολιτισμός κι ότι κανένα όφελος δεν αποφέρει ο νόμος χωρίς την πόλη, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι ο νόμος είναι πολιτισμός.

Όχι στα χημικά αέρια της Συρίας στη θάλασσα της Μεσογείου

Αμιγώς οικολογικό το συγκεκριμένο άρθρο φίλες και φίλοι αναγνώστες μιας και οι συνέπειες της καταστροφής των χημικών αερίων της Συρίας στην "κλειστή " θάλασσα της Μεσογείου και συγκεκριμένα πλησίον της Κρήτης είναι ανυπολόγιστες για το φυσικό περιβάλλον και κατ΄επέκτασιν τον άνθρωπο. Δεδομένων των συνθηκών αξίζει να προβούμε σε μια εκτενή εξέταση του φαινομένου μιας και τα καθεστωτικά ΜΜΕ αρέσκονται να τηρούν σιγήν ιχθύος.

Εν μέσω της εμφύλιας διαμάχης κυβέρνησης Άσαντ και της ισλαμικής αντιπολίτευσης τα χημικά αέρια της Συρίας ύστερα από συμφωνία παραδόθηκαν στα Ηνωμένα Έθνη μέχρι και το τέλος του 2013 προκειμένου να καταστραφούν Αξίζει να σημειωθεί ότι παρά το ένα δισεκατομμύριο που της προσφέρθηκε η αλβανική κυβέρνηση αρνήθηκε λόγω γενικευμένων λαϊκών διαδηλώσεων.Επίσης η Πορτογαλία είχε δεχθεί να καταστραφούν τα χημικά στα νησιά Αζόρες του Ατλαντικού, πρόταση η οποία απορρίφθηκε λόγω του υψηλού αντιτίμου που ζήτησε η κυβέρνηση της Πορτογαλίας. Κατόπιν αυτού αποφασίσθηκε να καταστραφούν τα χημικά στα διεθνή ύδατα, στο τρίγωνο μεταξύ Κρήτης, Μάλτας και Λιβύης. Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα πρόκειται για 1.290 τόνους του νευροπαραλυτικού αερίου Sarin, δεκάδων τόνων αερίων μουστάρδας και περίπου 1.000 τόνων προδρόμων ουσιών, δηλαδή πρώτων υλών απαραιτήτων για την κατασκευή των αερίων χημικού πολέμου, που και αυτές είναι τοξικές.Για το νευροπαραλυτικό αέριο Sarin αρκεί μία σταγόνα για να θανατώσει ένα άτομο σε λιγότερο από πέντε λεπτά. Συνεπώς η επικινδυνότητα των ουσιών αυτών είναι πολύ μεγάλη και σε περίπτωση ατυχήματος οι καταστροφές θα είναι τεράστιες και απρόβλεπτες. Το πρώτο τοξικό φορτίο απέπλευσε από τη Συρία από το λιμάνι « Λατάκια» με το πλοίο «Ark Futura”, συνοδευόμενο από Ρωσικά και Κινεζικά πλοία και έφτασε στην Ιταλία, όπου θα μεταφορτωθεί σε πλοίο του Αμερικανικού Πολεμικό Ναυτικού, πάνω στο οποίο θα καταστραφεί με τη μέθοδο της υδρόλυσης. Η υδρόλυση, δηλαδή η αντίδραση με το νερό, όπου το Sarin και τα αέρια της μουστάρδας μετατρέπονται σε λιγότερο τοξικά χημικά, περίπου 7.000.000 κιλά απόβλητα που θα μεταφερθούν στην Γερμανία για περαιτέρω επεξεργασία και ταφή. Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται και σήμερα αλλά επί εδάφους, είναι η πρώτη φορά που γίνεται σε θαλάσσιο χώρο και γι' αυτό η ανησυχία είναι μεγάλη, αφού οι ισχυροί άνεμοι, οι υψηλοί κυματισμοί και άλλα απρόβλεπτα μπορεί να οδηγήσουν σε τραγικό ατύχημα.

Και βέβαια κανείς δεν αναφέρει ότι τα αέρια χημικού πολέμου τα απέκτησε η Συρία με πρώτες ύλες από την Αγγλία και άλλες Δυτικές χώρες και εμπειρογνώμονες από τη Ρωσία.

Όλα αυτά έγιναν γνωστά πρώτα από ανταπόκριση του BBC στις 26 Ιανουαρίου 2014 και άλλων ΜΜΕ. Μέχρι τότε η ελληνική κυβέρνηση σιωπούσε. Κατόπιν σειράς ερωτήσεων βουλευτών ο κ. ΥΠΕΞ απάντησε στις 5 Φεβρουαρίου ότι τον... διαβεβαίωσε η Greenpeace, η Oceanica και η WWF ότι κατόπιν επικοινωνίας που είχαν με την Επιτροπή του ΟΗΕ για τα χημικά όπλα δεν θα συμβεί ατύχημα και όλα πηγαίνουν καλά.

Η κυβέρνηση δεν απάντησε ποτέ στα καίρια ερωτήματα:

Α) Γιατί η καταστροφή δεν έγινε επί εδάφους χωρών με τεχνολογία και τεχνογνωσία;
Β) Γιατί δεν έγινε στα χωρικά ύδατα χωρών με τεχνολογία και τεχνογνωσία αφού η μέθοδος καταστροφής είναι τόσο ασφαλής;
Γ) Γιατί η ελληνική κυβέρνηση δεν ενημέρωσε έγκαιρα για το πού και πώς θα γίνει η καταστροφή
Δ) Γιατί η ελληνική κυβέρνηση δεν ζήτησε να υπάρχει παρατηρητής επί του πλοίου όπου θα γίνει η καταστροφή;
Ε) Πώς θα λάβει μέτρα σε περίπτωση ατυχήματος, αφού δεν θα της είναι γνωστό άμεσα το είδος και η έκταση του ατυχήματος;
ΣΤ) Πού θα πάει το πλοίο σε περίπτωση θαλασσοταραχής;
Ζ) Γιατί η καταστροφή επελέγη να γίνει στη Μεσόγειο και σ' αυτό το τρίγωνο στα διεθνή ύδατα
Η) Τι μέτρα πρόκειται να ληφθούν στην περίπτωση ατυχήματος;
Θ) Πώς αντέδρασε η χώρα μας όταν έμαθε ότι η καταστροφή θα γίνει σε διεθνή ύδατα που είναι πλησίον της Κρήτης και τι εγγυήσεις ζήτησε;

Όλοι οφείλουμε να ενεργοποιηθούμε και να αντιδράσουμε μαζικά λαμβάνοντας υπ' όψιν τις βλαπτικές συνέπειες που θα προκληθούν στην υγεία μας αλλά και το οικοσύστημα, καθώς στην θάλασσα της Μεσογείου κολυμπάμε αλλά και τρεφόμαστε από αυτήν. Το ευτύχημα είναι ότι στην Καλαμάτα φορείς όπως το Εργατικό Κέντρο, το ΠΑ.ΜΕ και η Δημοτική Παράταξη "Άνοικτός Δήμος- Ενεργοί Πολίτες" έχουν αντιδράσει έγκαιρα και έχουν προγραμματιστεί σχετικές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας.


Πληροφορίες για την προγραμματισμένη εκδήλωση διαμαρτυρίας της Δημοτικής Παράταξης "Άνοικτός Δήμος- Ενεργοί Πολίτες" την Παρασκευή 20 Ιουνίου 2014 στο Λιμάνι Καλαμάτας στις 21:00. στον παρακάτω σύνδεσμο


https://www.facebook.com/events/490088941121783/?ref_newsfeed_story_type=regular





Τι πραγματικά συμβαίνει με τα χημικά στη Μεσόγειο και τα αναπάντητα ερωτήματα. 

 του Σπύρου Βροντινού 

(αναδημοσίευση από http://www.cretalive.gr/opinions/view/ti-pragmatika-sumbainei-me-ta-chhmika-sth-mesogeio-kai-ta-anapanthta-erwthm/137845)

Αν και όλοι ανεξαιρέτως θέλουμε πολύ να καταστραφούν τα χημικά όπλα, είτε της Συρίας είτε άλλων, θεωρώ ότι εν καιρώ ειρήνης αυτό δεν πρέπει να γίνει εις βάρος κανενός τρίτου και ιδιαίτερα παλαιών-πιστών μελών του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.Όσοι ζήσαμε το ‘Τσερνομπίλ’ (Πάσχα 1986), θυμόμαστε το θανατηφόρο ραδιενεργό νέφος που 5 μέρες μετά είχε εξαπλωθεί και στην χώρα μας, φέρνοντας την έως σήμερα, χρόνια μόλυνση του οικοσυστήματος. Τότε μολυνθήκαμε αμετάκλητα για πενταροδεκάρες…για ένα αναλογικά ευτελές, απλούστατο επιπλέον μέτρο ασφαλείας: το προστατευτικό καπάκι-σαρκοφάγο, που στην περίπτωση τήξης (meltdown) του αντιδραστήρα θα απέτρεπε στην θανατηφόρα ραδιενέργεια να ξεχυθεί στο περιβάλλον, μέτρο που στην Δύση περιλαμβάνονταν ανελλιπώς στον στάνταρ εξοπλισμό. Κάτω από αντίστοιχες ευτελείς ‘εκπτώσεις ασφαλείας’ στο Μποπάλ της Ινδίας, μείωσαν το κόστος παραγωγής στο εργοστάσιο της Union Carbide, θέτοντας μόνιμα εκτός λειτουργίας συστήματα ασφαλείας, αφήνοντας στο έλεος τόνων τοξικότατων χημικών αερίων, σε μόνιμα πυκνοκατοικημένη ζώνη, εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που ή πέθαναν, ή τυφλώθηκαν ή έπαθαν χρόνια νευρολογικά προβλήματαhttp://en.wikipedia.org/wiki/Bhopal_disaster.Όσοι ζήσαμε το ‘Τσερνομπίλ’ (Πάσχα 1986), θυμόμαστε το θανατηφόρο ραδιενεργό νέφος που 5 μέρες μετά είχε εξαπλωθεί και στην χώρα μας, φέρνοντας την έως σήμερα, χρόνια μόλυνση του οικοσυστήματος. Τότε μολυνθήκαμε αμετάκλητα για πενταροδεκάρες…για ένα αναλογικά ευτελές, απλούστατο επιπλέον μέτρο ασφαλείας: το προστατευτικό καπάκι-σαρκοφάγο, που στην περίπτωση τήξης (meltdown) του αντιδραστήρα θα απέτρεπε στην θανατηφόρα ραδιενέργεια να ξεχυθεί στο περιβάλλον, μέτρο που στην Δύση περιλαμβάνονταν ανελλιπώς στον στάνταρ εξοπλισμό.


Στις παραπάνω περιπτώσεις οι ‘υπεύθυνοι’ απέφυγαν τα συγκριτικά ‘τζάμπα’ σε κόστος ενδεικνυόμενα διαθέσιμα μέτρα, ενώ και οι αποζημιώσεις ήταν από συμβολικές έως ανύπαρκτες. Παρόμοια αστοχία, από έλλειψη ενός ευτελέστατου οργάνου παρακολούθησης, είχαμε και στο Σεβέζο της Ιταλίας όπου τοξικότατη διοξίνη αφέθηκε στο περιβάλλον πλησίον πόλεως.


Τώρα, 30 χρόνια αργότερα, εκατοντάδες τόνοι άγνωστων Χημικών Όπλων και πρώτων υλών ‘πρόδρομων ενώσεων’ της Συρίας (και μόνο;), που συμπεριλαμβάνουν VX, Sarin, και μουστάρδα, σχεδιάζονται να καταστραφούν για πρώτη φορά εν πλω, μεσοπέλαγα, μεταξύ Ελλάδας-Σικελίας-Μάλτας-Λιβύης, δηλαδή κάπου σε απόσταση 270-350 Χμ από την Σικελία και 350-500 Χμ από τις κοντινότερες Ελληνικές ακτές (Κρήτη, Κύθηρα, Καλαμάτα), μέγιστο βάθος εκεί 4000μ (δες υποθαλάσσια περιοχή Ionian Abyssal Plain).



Ιστορικό – ιδιότητες χημικών όπλων


Μεταπολεμικά, τα χημικά αποθέματα των Ναζί και πολλά των Συμμάχων τα ‘ξεφορτώθηκαν εσπευσμένα’, δυστυχώς με απερίσκεπτη καταβύθιση τους στην θάλασσα σε διάσπαρτες, συνήθως μη καταγραμμένες τοποθεσίες, σε Ευρώπη (Βαλτική, Στενά μεταξύ Νορβηγίας-Δανίας), Αφρική, αλλά και εκτός των ακτών Ιαπωνίας και ΗΠΑ δες ‘Disposal’ και πρόγραμμα CHASEhttp://www.toxipedia.org/display/toxipedia/Chemical+Weapons ,http://www.nuc.berkeley.edu/forum/218/deadliness-belowweapons-mass-destruction-thrown-sea-years-ago-present-danger-now-and-army- . Η πρακτική αυτή απαγορεύτηκε στις ΗΠΑ το 1970. Μετά την διεθνή συνθήκη για τα χημικά (1993) που ισχύει από το 1997, ελάχιστα κράτη (δυστυχώς κάποια γειτονικά μας) διατηρούν πλέον χημικά οπλοστάσια.
Σήμερα, 60-70 χρόνια μετά, τα δηλητήρια διαρρέουν από τα σκουριασμένα δοχεία, με την ουσιαστικά αδιάλυτη στο νερό μουστάρδα να τραυματίζει ψαράδες που την συναντούν στα δίκτυα τουςhttp://lietuvos.org/zinios/gas_ww2.htm σε Βαλτική, Νότια Αφρική. Επίσης και η Κίνα αναφέρει μέχρι και σήμερα ότι έχει 2000 νεκρούς ή τραυματίες από τα διάσπαρτα Γιαπωνέζικα χημικά όπλα του Β’ΠΠhttp://english.people.com.cn/200506/27/eng20050627_192657.html.Φαίνεται πως η ελαιώδης μουστάρδα, γνωστό πλέον καρκινογόνο, έχει τεράστια διάρκεια ζωής σε νερό-περιβάλλον (το VX έχει επίσης ελαιώδη σύνθεση και η μόλυνση νερού-εδάφους με VX ίσως απαιτεί επίσης μακροχρόνια καραντίνα).
Τα Χημικά όπλα διακρίνονται σε: α) ‘Καυστικά’ π.χ. Μουστάρδα, που δρουν με καθυστέρηση ακόμα και πολύωρη, προκαλώντας 3ου βαθμού εγκαύματα, β) ‘Νευροτοξικά’ π.χ. Σαρίν, VX που διεγείρουν ασταμάτητα τους μυς παραλύοντας τους και σκοτώνοντας σε μερικά λεπτά λόγω ασφυξίας, γ) ‘Αιματοτοξικά’ π.χ. υδροκυάνιο που σκοτώνουν ταχύτατα εμποδίζοντας την χρήση οξυγόνου από το αίμα και δ) ‘Ασφυξιογόνα’ π.χ. χλωρίνη, φωσγένιο που ερεθίζουν προκαλώντας τεράστιο πνευμονικό οίδημα (υγρό στα πνευμόνια), αρκετές ώρες αργότερα σκοτώνοντας πάλι από ασφυξία, δες http://en.wikipedia.org/wiki/Chemical_warfare ,http://cbwinfo.com/Chemical/Blister/HD.shtmlν ,http://emergency.cdc.gov/chemical/toxfaqs.asp ,http://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=47&ved=0CFYQFjAGOCg&url=http%3A%2F%2Fwww.armystudyguide.com%2Fimagesvr_ce%2F1203%2Fnerve-agents.ppt&ei=8LHhUqamEISatQbysYCwCw&usg=AFQjCNHQKtpddbFUw1KxtN481VfWRHoe7w&bvm=bv.59930103,d.Yms

VX: Πλέον νευροτοξικό, άχρωμο και άοσμο, ελαιώδες, ελάχιστα αεριοποιείται, ειδικό βάρος λίγο μεγαλύτερο του νερού, διαρκεί στο περιβάλλον μέρες ή βδομάδες ή περισσότερο, απορροφάται από το δέρμα. 85000 φορές πιο τοξικό από το υδροκυάνιο. Μόλις 10mg ή 10/1000 του γραμμαρίου, περίπου 10/1000 ενός κυβικού εκατοστού σκοτώνουν άνθρωπο βάρους 70Kg, άρα θεωρητικά φτάνουν μόλις 10 λίτρα για ένα εκατομμύριο θανατηφόρες δόσεις, δες σελ. 28, 29http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a559665.pdf,http://www.iraqwatch.org/profiles/chemical.html ,http://en.wikipedia.org/wiki/VX_%28nerve_agent%29 .
ΣΑΡΙΝ: Διαρκεί στο περιβάλλον μέρες ή βδομάδες, 500 φορές πιο τοξικό από το υδροκυάνιο, άχρωμο άγευστο και άοσμο, εξατμίζεται πλήρως στον αέρα και αναμιγνύεται πλήρως με το νερό, η θανατηφόρος δόση στο δέρμα είναι 170 φορές μεγαλύτερη από αυτή του VX, όμως και πολύ μικρότερες ποσότητες προκαλούν μόνιμες νευρολογικές βλάβες, δεςhttp://en.wikipedia.org/wiki/Sarin , http://www.opcw.org/about-chemical-weapons/types-of-chemical-agent/nerve-agents/ .
ΜΟΥΣΤΑΡΔΑ: Άχρωμη και άοσμη, ή όχι, εξατμίζεται λίγο, περισσότερο στην ζέστη, λιποδιαλυτή, ελάχιστα αναμιγνύεται με το νερό, ειδικό βάρος λίγο μεγαλύτερο του νερού, θανατηφόρος δόση στο δέρμα θεωρείται ποσότητα 700 φορές μεγαλύτερη από αυτή του VX, ή περίπου 7 κυβικά εκατοστά http://emedicine.medscape.com/article/832060-overview#a0199.

Προηγουμένη εμπειρία καταστροφής τους


Καταστροφές τέτοιων χημικών έγιναν έως τώρα αποκλειστικά επί εδάφους και κυρίως με καύση. Πρόσφατα, στο Νιούπορτ Ιντιάνας, ΗΠΑ εξουδετέρωσαν με υδρόλυση ποσότητα χημικών ισόποση της Συρίας (1151 τόνους). Αν και πήρε χρόνια να κατασκευάσουν-λειτουργήσουν προσεκτικά τις εγκαταστάσεις (1997-2005) αλλά και 3 επιπλέον χρόνια (2005-2008) για την υδρόλυση, όλα επί εδάφους, δεν έλειψαν μικρο-ατυχήματα, δεςhttp://en.wikipedia.org/wiki/Newport_Chemical_Agent_Disposal_Facility . Κάπου 70 σταθμοί συνεχούς ατμοσφαιρικής μέτρησης είχαν επίσης τοποθετηθεί μέσα και γύρω από το εργοστάσιο που ήταν πολύ κοντά σε πόλη, λαμβάνοντας 4400 δείγματα ημερησίωςhttp://www.tribstar.com/local/x1155763440/Completion-of-VX-neutralization-means-many-things-to-Valley . Ο χώρος διαμορφώθηκε αργότερα σε δημόσιο πάρκο, ενώ τα κατάλοιπα της όλης κατεργασίας στάλθηκαν, λόγω και επιμονής των κατοίκων, 1000 Χμ. μακριά, στο Τέξας, για καταστροφή με καύση που τέλειωσε το 2009.


Κίνδυνοι για την χώρα


Αν και κάποια από τα χημικά αυτά εξαερώνονται εντός ωρών (π.χ. Σαρίν), δεν βρήκα στην βιβλιογραφία πόσο διαρκούν ανακατεμένα στο έδαφος ή σε ζωντανούς ιστούς ή στο κρύο θαλασσινό νερό (η μουστάρδα φαίνεται να κρατάει δεκαετίες…. μαζί με το VX είναι βαρύτερα από αέρα και νερό ώστε ή παραμένουν σε χαμηλό ύψος στον αέρα ή βυθίζονται).

Σε περίπτωση ρίψης ουσιών στο περιβάλλον ή ατυχήματος, ταχεία μεταφορά τους προς την Ελλάδα μπορεί να γίνει: α) με ανέμους, που έχουν συνήθως κατεύθυνση Βόρειο-Δυτική ή Δυτική, άρα με πολύ χαμηλή ταχύτητα 25 Χμ./ώρα τα αέρια μπορούν σε 1 μόλις ημέρα να έχουν φτάσει πάνω από Ελλάδα-Κρήτη, β) με ροές του θαλασσινού νερού, που είναι αριστερόστροφες εντός της Λεκάνης της Μεσογείου, δηλ. κατά μήκος των Βόρειων ακτών της Αφρικής κινούνται επιφανειακά από Δύση προς Ανατολή, μετά βυθίζονται στην περιοχή Λεβάντε ΝΑ της Κύπρου και επιστρέφουν από τις Νότιες Ακτές της Τουρκίας πίσω προς το Γιβραλτάρ. Με ταχύτητα περιπάτου των θαλασσίων ροών π.χ. 2 Χμ./ώρα, τα νερά ταξιδεύουν ίσως και 50 Χμ./ημέρα, που σημαίνει ότι ίσως εντός 7-10 ημερών θα βρίσκονται στις νοτιοδυτικές ακτές της χώρας, ενώ εντός 3 μηνών ίσως σε όλες τις ακτές της χώρας, γ) με αλιεύματα ψαριών, εάν τα παραπάνω λιποδιαλυτά χημικά αποθηκεύονται έστω και προσωρινά, επάνω ή εντός αυτών.

Ωστόσο, έχουν παρατηρηθεί χρόνιες αναπηρικές νευρολογικές και άλλες βλάβες, όπως π.χ. το ‘σύνδρομο του Κόλπου’ που 23 χρόνια μετά την έκθεση τους υποφέρουν ακόμα το 30% του προσωπικού, δηλ. κάπου 250000 βετεράνοι του Ιράκ(1991), που οφείλεται και στην περιστασιακή, ανεπαίσθητη, ‘μη άμεσα συμπτωματική’ έκθεση σε νευροτοξικά Χημικά Όπλα ή και αντίδοτα τους http://en.wikipedia.org/wiki/Gulf_War_syndrome ,http://www.medicalnewstoday.com/articles/262010.php http://www.usatoday.com/story/news/nation/2013/03/20/research-ties-gul-war-illness-to-brain-damage/1982817/. Ας σημειωθεί ότι επί 7-10 χρόνια μετά τον πρώτο πόλεμο του Κόλπου (1991), η επίσημη εκδοχή ήταν ότι οι βετεράνοι έπασχαν μαζικά από μετα-τραυματικό στρες ή κατάθλιψη και όχι σοβαρότατες ασθένειες που χρειάζονταν μόνιμη ιατρική φροντίδα. Αντίστοιχα, χρειάστηκαν κάπου 20 χρόνια για να γίνει επισήμως δεκτό ότι η ουσία Agent Orange με την φοβερή διοξίνη, που ως αποξηραντικό φυτών χρησιμοποιήθηκε εκτεταμένα στο Βιετνάμ, δημιούργησε σοβαρότατα χρόνια προβλήματα υγείαςhttp://www.militaryreporter.org/gw10197b.html ,http://en.wikipedia.org/wiki/Agent_Orange .
Επειδή η εδώ, ήδη τριτοκοσμική κατάσταση στο σύστημα υγείας της χώρας, είναι αδύνατον να ‘σηκώσει’ οιαδήποτε νέα επιβάρυνση, προσωρινή ή χρόνια, που τυχόν δημιουργηθεί από αστοχίες ή πρακτικές της χημικής επεξεργασίας στην άμεση γειτονιά μας, καλείται ο κ. Σαμαράς, με την προσωρινή του διπλή διαχειριστική ιδιότητα, επικεφαλής χώρας και ΕΕ, να ηγηθεί των προσπαθειών και εγγυήσεων, ώστε, όχι μόνο να αποφευχθούν ‘ολισθήματα’ στις διαδικασίες, αλλά κυρίως να γνωστοποιηθεί το ποιος αναλαμβάνει την ΕΥΘΥΝΗ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΩΝ για ότι μας συμβεί…

Αναπάντητες ερωτήσεις:


-Ποια η λίστα χημικών, πρόδρομων ενώσεων, ποσότητες και μορφή τους (βλήματα, κοντέινερ, υγρά, στερεά ή αέρια);


-Θα απελευθερωθούν στο περιβάλλον στερεά, υγρά ή αέρια, επεξεργασμένα ή όχι, και ποια είναι αυτά;


-Θα υπάρξει ανεξάρτητη διακρατική αρχή παρακολούθησης και συνεχών περιβαλλοντικών μετρήσεων;


-Ποια η διάρκεια ζωής χημικών και παραπροϊόντων εντός του οικοσυστήματος αλλά και σε ψάρια, φυτά, ζώα και άνθρωπο;


-Σε περίπτωση διαρροής-ατυχήματος, σε τι συγκεντρώσεις χημικών κάθε μορφής θα εκτεθούν οικοσύστημα και τροφική αλυσίδα;


-Εάν εμφανιστούν καθυστερημένα προβλήματα υγείας στον πληθυσμό, ποιος θα πληρώσει αποζημιώσεις υγείας, αλιείας, γεωργίας, κτηνοτροφίας, τουρισμού, επενδύσεων κλπ.; Η ερώτηση είναι πολύ κρίσιμη καθώς κάποια χημικά ίσως έχουν πολύ μακρά διάρκεια ζωής στο περιβάλλον.


-Εξασφαλίζονται πλήρως πληθυσμοί και οικοσύστημα για όλη την διάρκεια της πολύμηνης (ίσως και πολυετούς;) επιχείρησης;


-Οι γύρω χώρες είναι αποφασισμένες να καταγγείλουν άμεσα μια αστοχία, με προσωρινές ή μακροχρόνιες επιπτώσεις, ακόμα και εντός τουριστικής περιόδου;


-Εν μέσω παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, χρηματοδοτείται γενναιόδωρα η όλη επιχείρηση, ώστε να είναι και πλήρως πιστοποιημένη (πλοίο, μηχανήματα, μετρήσεις), αλλά και μη βιαστική;


Δυστυχώς στο Τσερνομπίλ, η τότε ελληνική κυβέρνηση άργησε εγκληματικά πολύ να ανακοινώσει στοιχειώδεις οδηγίες, καταδικάζοντας τους πολίτες σε πολύ μεγαλύτερη έκθεση, ενώ στην Βόρεια Ευρώπη είχαν ήδη παρθεί, εβδομάδες πριν, τα βασικά μέτρα πολιτικής προφύλαξης.

Ο Σπύρος Βροντινός είναι Δρ. Πολιτικός Μηχανικός

Επιμέλεια: Κ.Π. Κωστέας